LÃ VỌNG

           Ở các cửa hiệu bán đồ gốm trang trí cho bể cảnh và hòn non bộ, ta thấy có bức tượng Ông Lã Vọng ngồi câu cá. Mua về bày cho đẹp, non nước hữu tình, có cảnh có người nhưng Lã Vọng là ai, sự tích thế nào chắc nhiều người chưa rõ lắm.

        Tôi tìm hiểu thì được biết ông là một công thần đời nhà Chu bên Tàu, học rộng biết nhiều nhưng bất mãn với thời thế không muốn ra làm quan. Tuổi đã cao mà ông vẫn ngồi câu cá bên bờ sông Vị Thủy chưa chịu giúp đời, trị quốc. Một hôm, Văn Vương là vua sáng lập ra nhà Chu, đi săn trông thấy, biết ông là người có tài, mừng rỡ rước về lập làm quân sư. Từ đó, Lã Vọng đã đem hết tâm trí của mình ra để giúp Văn Vương lập nên nghiệp nhà Chu hưng thịnh, rực rỡ, lưu truyền sử sách muôn đời sau. 
        Nói đến Lã Vọng, người ta còn muốn ám chỉ những người có tài, có đức mà không muốn bon chen trong vòng danh lợi tầm thường, tìm nơi ẩn dật ở chốn non thanh thủy tú.

             Ở Hà Nội có món đặc sản Chả cá Lã Vọng.

          Dựa vào tích Lã Vọng bên Tàu, các thương gia Hà thành đã biến một món ăn truyền thống thành thương hiệu quốc tế.  Đến nỗi có hẳn một khu phố chuyên về Chả cá, khách ngoại rất đông. Có nhà hàng Chả cá Lã Vọng.

           Cá làm chả thường là cá lăng tươi, ít xương, thịt ngọt và thơm. Nó còn có tên là cá Anh Vũ, chỉ có ở ngã ba Bạch Hạc (Phú Thọ). Không có cá lăng thì có thể dùng cá nheo, cá quả, nhưng kém ngon so với cá lăng.

       Khi ăn, gắp từng miếng cá đã nướng ra bát, rưới nước mỡ lên trên, ăn kèm với bún, lạc rang, rau thơm, hành tươi chẻ nhỏ chấm mắm tôm. Mắm tôm được vắt chanh tươi, thêm ớt, tra thêm chút tinh dầu cà cuống, vài giọt rượu trắng rồi quấy cho sủi bọt.

           Hồi tôi học lớp 3 có một câu chuyện kể ở sách Tập đọc đại ý:

         Những năm chiến tranh chống Mỹ ở trong nam có một cụ già treo trên tường bức tranh một ông đang ngồi câu cá cạnh hồ sen. Kèm theo 4 câu thơ ghi nắn nót bên dưới bức tranh đó:

                    CỤ già thong thả buông cần trúc

                    HỒ rộng mênh mông bát ngát hồng

                    MUÔN vạn đài sen cùng nở rộ

                    TUỔI già vui thú cảnh non sông

         Bọn địch đến nhà ông già ngó bức tranh cứ tấm tắc khen hoài, nhưng không biết được thâm ý của tác giả: bốn chữ đầu của bài thơ “Cụ Hồ Muôn Tuổi”. Không biết cụ già trong tranh và cụ già ngoài đời có phải là các Lã Vọng chờ thời hay không?.

         Lên mạng, vào Google gõ 2 chữ Lã Vọng thấy một trang Web có cái tên khá ấn tượng “Tập đoàn Lã Vọng”. Tôi biết Tập đoàn ấy từ 3, 4 năm trước khi Tổng Giám đốc của Tập đoàn là người còn rất trẻ lại ở gần nhà tôi. Nghe nói lĩnh vực kinh doanh ban đầu là Ẩm thực sau mở rộng sang Bất động sản và Khách sạn. Tôi rất khâm phục cháu tuổi trẻ chí cao, đi lên từ số không. Nghe nói ban đầu lúc đất Hà Nội còn rẻ cháu chỉ mua đi bán lại đất rồi phất lên. Tôi không nắm được lâu nay hoạt động sản xuất kinh doanh thế nào nhưng chỉ biết các tin tức của trang Web suốt cả năm 2013 chẳng thấy có gì thêm. Có lẽ cơn bão suy thoái đã ập đến và vẫn đang tác oai tác quái.

           Nhiều khi xem trên ti-vi thấy nói ngành này, ngành nọ, chỗ này, chỗ kia bê bối, tiêu cực mà buồn. Chợt nghĩ các Lã Vọng đời nay đi đâu cả, sao cứ ngồi câu cá mãi không chịu ra giúp đời. Bao nhiêu tài đức của các vị cứ âm thầm ẩn dật nơi núi thẳm non ngàn thật vô cùng hoài phí.